Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2013

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑΣ


ΧΑΙΡΟΜΑΙ ΠΟΥ ΕΙΜΑΙ ΚΡΗΤΙΚΟΣ
ΚΑΙ ΟΠΟΥ ΣΤΑΘΩ ΤΟ ΛΕΩ

ΜΕ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ
ΧΑΙΡΟΜΑΙ ΜΕ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΚΛΑΙΩ
. . .


ΤΙ ΕΙΝΑΙ: 
Μαντινάδα ονομάζεται η στροφή με δυο στίχους που ομοιοκαταληκτούν απαραίτητα και τέσσερα ημιστίχια που το 1 και 3 δεν ομοιοκαταληκτούν απαραίτητα. Το μέτρο των στίχων του ποιήματος αυτού είναι ανάλογα με το σκοπό ή το μέτρο του χορού που συνοδεύει.

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ:
Η λέξη "μαντινάδα" προέρχεται ετυμολογικά από τα ρήματα "μαντεύω μαντεύομαι" απ' όπου και μάντης, μαντείο κ.α. επειδή το ποίημα μαντινάδα, όπως λέει και η ιστορία του, περιέχει χρησμό ή άλλως προμήνυμα, έκφραση απόκρισης, προαίσθημα ή συναίσθημα κ.τ.λ. Ο χρησμός και η προφητεία είναι κατά βάση συναίσθημα, το τι αισθανόμαστε και η μαντινάδα τη ψυχική μας κατάσταση εκφράζει.
Κατά άλλους η λέξη μαντινάδα προέρχεται είτε από το βενετσιάνικο matinada = ιταλικά mattino είτε από το λατινικό mandatum. Ωστόσο η βενετσιάνικη λέξη mane > mattino = η αυγή, έχει έννοια που δε συνάδει προς αυτή της ελληνικής λέξης "μαντινάδα". Ομοίως η λατινική λέξη mando > mandatum = το μαντάτο, η εντολή ( και εξ αυτού "άκουσες τα μαντάτα" = άκουσες τις εντολές, άρα τα νέα) έχει έννοια που δε συνάδει με αυτή της ελληνικής λέξης "μαντινάδα". Προφανώς αυτά να είναι δάνεια από τα ελληνικά "μαντεύω, μαντινάδα..."

ΙΣΤΟΡΙΑ:
Η ιστορία της μαντινάδας ξεκινάει απο τον 6ο αι. π.Χ. όταν ο κρητικός μάντης και προφήτης Επιμενίδης έγραφε τους χρησμούς του σε έπη,δηλαδή ποίηματα.Επίσης υπήρχε και άλλος ένας Κρητικός,ο Ιοφών από την Κνωσό που τους χρησμούς των εξηγητών τους έλεγε με εξάμετρους στίχους και μ΄ αυτά είχαν φτιαχτεί έπη.O Διόδωρος Σικελιώτης μας πληροφορεί ότι ο Απόλλωνας,ο Θεός της μουσικής,γεννήθηκε στην Κρήτη και εκεί εφεύρε τη λύρα και τη μουσική, το τόξο και την ιατρική με τα φάρμακα, μέσω της μαντικής. Ειδικά τη λύρα του την επινόησε ο Ερμής.Η ιστορία της μαντινάδας όμως δεν τελειώνει εκεί αφού ακόμα και σήμερα ακούμε να λέγονται μαντινάδες ήτε σε κρητικές γιορτές και συγκεντρώσεις,ήτε σε ελληνικές βραδιές αφιερωμένες στο κρητικό τραγούδι και τη λύρα.


Γίνε νυφάδα του χιονιού να πέσεις να σε πιάσω
να λιώσεις, να γενείς νερό να πιω να ξεδιψάσω...

Τον έρωτά μου έκαμα λουλούδια και στα δίνω
σήμερα που γιορτάζουμε τον Άγιο Βαλεντίνο...

Ξανθά τα έχεις τα μαλλιά και των αγγέλων μοιάζεις
τον ανδρικό τον πληθυσμό ξέρεις να συναρπάζεις...

Με λίγα να περνάς καλά, Θεού 'ναι ευλογία
Έτσι κι αλλιώς οι πλούσιοι ζούνε στην αμαρτία...

Του κόσμου αυτού το ριζικό είναι να υποφέρει,
ελπίζει, ζει και καρτερά, η μοίρα τί θα φέρει...

Σαν σμίξουνε τα χείλη μας θα 'ναι η στιγμή μεγάλη
γιατί θα λέει σ' αγαπώ η μιά αναπνιά στη άλλη...

Ποιά μαντινάδα να σου πω την ομορφιά σου να χει 
που είσαι η ομορφότερη γυναίκα που υπάρχει... 

Πολλες φορές σου στρώσανε στα πόδια σου λουλούδια 
αμέτρητες φορές για εσένα γράφτηκαν ερωτικά τραγούδια...

Τι στίχους να σου πώ τι λόγια να σου γράψω
και μια τέτοια ομορφιά πως να την περιγράψω... 


Και η ιστορία συνεχίζεται κάπως έτσι...















1 σχόλιο:

  1. μια μαντινάδα θε να πω
    και θα'χει λόγια τόσα
    που θα χαζέψει το μυαλό
    και θα μουδάσει η γλώσσα!!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή